سافت استارتر (soft starter) چیست؟

نحوه های عملکرد موتور استارتر

قبل از بررسی نحوه عملکرد سافت استارترها، ابتدا باید سه نوع فناوری اصلی مورداستفاده در این دستگاه‌ها یا به‌عبارت‌دیگر، سه روش اصلی راه‌اندازی موتور را یاد بگیرید.

استارتر آنلاین مستقیم (DOL)

در این دستگاه‌ها به‌محض اینکه دستور احتراق داده می‌شود، جریان بار کامل به موتور منتقل می‌شود. به‌طورکلی از این دستگاه‌ها معمولاً در موتورهای پایه استفاده می‌شود.

استارترهای سافت (نرم)

این استارترها، ولتاژ، جریان و گشتاور را به‌آرامی و به‌تدریج اعمال می‌کنند تا کنترل بیش‌تری بر روی راه‌اندازی و توقف ایجاد شود؛ بنابراین ویژگی‌های مکانیکی و الکتریکی پیشرفته‌ای به موتور می‌دهند.

درایورهای فرکانس متغیر (VFD)

این دستگاه‌ها به‌عنوان استارتر‌های اتو ترانسفورماتور نیز شناخته می‌شوند. به‌طورکلی آن‌ها ولتاژ خط AC را به طور خودکار به ولتاژ DC تبدیل می‌کنند و یا بالعکس که هدف از این کار، کنترل فازهای راه‌اندازی، زمان کار و توقف موتور است.

سافت استارتر چگونه کار می‌کند؟

موتورهای القایی 3 فاز برای راه‌اندازی به بار جریان نسبتاً بالایی نیاز دارند (بین 3 تا 15 برابر جریان نامی) که این موضوع می‌تواند در درازمدت به موتور و سایر اجزاء آسیب برساند.

اصولاً سافت استارترها به تأمین جریان تدریجی تا زمانی که مقدار آن به جریان نامی موتور که برای کار کردن موتور با حداکثر سرعت لازم است، می‌پردازند. همچنین، در این زمان آن‌ها ولتاژ را به طور دقیق تری کنترل می‌کنند.

دیاگرام سافت استارتر

در یک موتور القایی سه‌فاز، دو SCR در یک پیکربندی آنتی پارالل در امتداد هر فاز موتور به هم متصل می‌شوند که در مجموع 6 SCR می‌شود. این SCRها توسط یک مدار لاجیک جداگانه کنترل می‌شوند که می‌تواند یک کنترل‌کننده PID یا یک میکروکنترلر باشد. همان‌طور که در شکل زیر نشان‌داده‌شده است، مدار لاجیک توسط یک مدار یکسوکننده، تغذیه می‌شود.

به‌غیراز کلیدهای پاور و مدارهای لاجیک، از قطعات محافظتی دیگری مانند مدارشِکَن (کلید برق) یا فیوز، کنتاکتور مغناطیسی (برای جداسازی) و OLR (رله اضافه‌بار) برای جلوگیری از ایجاد اضافه جریان استفاده می‌شود. به‌علاوه، برای رسیدن به‌سرعت نامی کامل، یک سوئیچ بای‌پس جهت ازسرگیری ولتاژ کامل در سراسر موتور استفاده می‌شود.